Жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу
Жасушалардың сызықтық ұлғаюы (немесе өсуі) жасушаның көлемі мен пішініне байланысты болады. Жасушаның сызықтық ұлғаюы көбінесе биологиялық эксперименттерде қолданылады және жасушалардың уақыт өте келе қалай өсетінін зерттеу үшін есептеледі.
Жасушаның сызықтық ұлғаюы үшін негізгі формула мынадай болады:
*L(t) = L₀ * (1 + r)^t*
Мұндағы:
— *L(t)* — уақыттың *t* мезетінде жасушаның сызықтық өлшемі (ұзындығы).
— *L₀* — бастапқы сызықтық өлшемі (ұзындығы).
— *r* — өсімнің пайыздық коэффициенті (өсу жылдамдығы).
— *t* — уақыттың өткен мезгілі.
Мысал:
Егер бастапқы ұзындығы 10 мкм болса, және жасушаның өсу жылдамдығы 5% болса, онда 3 күннен кейінгі ұзындығын есептейік:
1. *L₀ = 10 мкм*
2. *r = 0.05* (5% өсу)
3. *t = 3* күн
Формулаға қойсақ:
*L(3) = 10 * (1 + 0.05)^3*
*L(3) = 10 * (1.05)^3*
*L(3) ≈ 10 * 1.157625*
*L(3) ≈ 11.58 мкм*
Сонымен, 3 күннен кейін жасушаның ұзындығы 11.58 мкм болады.
Бұл есептеуде сызықтық ұлғаю өсуінің пайыздық коэффициентін, уақыттың ұзақтығын және бастапқы ұзындықты қолданамыз. Әрине, жасушаның өсуі әртүрлі факторларға тәуелді, сондықтан нақты өлшемдер тәжірибеге негізделеді.