Синрин-Иоку: Жапонның «Орманға Шомылу» Терапиясының Маңызы мен Пайдалары
Жапония – табиғатпен тығыз байланысты мәдениет пен философияның мекені. Бұл елде көптеген дәстүрлер мен рухани тәжірибелер табиғаттың адамның денсаулығы мен жан дүниесіне әсерін тануға негізделген. Осындай тәжірибелердің бірі – *синрин-иоку* (японша «森林浴»), яғни «орманға шомылу». Бұл ұғым дәстүрлі жапон мәдениетінде терең мағынаға ие және денсаулықты жақсарту, стрессті төмендету және адамның ішкі гармониясын табу үшін орманда уақыт өткізу сияқты қарапайым әрі тиімді тәсілді сипаттайды.
1. *Синрин-Иоку: Түсінік және Тарих*
*Синрин-иоку* жапон тілінен аударғанда «орманға шомылу» немесе «орманға шомылу терапиясы» деген мағынаға келеді. Бұл тәжірибе адамның орманда уақыт өткізу арқылы денсаулығын жақсарту мен жан дүниесін тыныштандыруды мақсат етеді. Мұның негізі – табиғаттың адамға түсіретін тыныштандырушы және емдеуші әсеріне деген сенімде жатыр.
Синрин-иоку жапон мәдениетінде 1980-ші жылдары қалыптаса бастады, және ол қазіргі уақытта бүкіл әлемде танымал болып отыр. Бұл тәжірибе Жапониядағы орман шаруашылығы департаментінің зерттеу жұмыстарының нәтижесінде пайда болды. Ғалымдар орманда серуендеп, табиғатқа ену адамның көңіл-күйін жақсартатынын, денсаулыққа пайдалы екенін анықтады. Осыдан кейін орманда уақыт өткізу адамның физикалық және психологиялық саулығына әсер етеді деп мойындалды.
2. *Синрин-Иокуның Пайдалары*
*Синрин-иоку* адам организміне түрлі жағымды әсерлерін тигізеді. Оның негізгі пайдасы – стрессті төмендету, психологиялық жағдайды жақсарту, денсаулықты нығайту және табиғатпен байланыс орнату. Синрин-иоку тәжірибесінің ең маңызды аспектілерінің бірі – адамның табиғатпен бірлескен гармониясы, бұл адамға ішкі тыныштық пен бақыт әкеледі.
*1. Стрессті азайту:* Орманда серуендеу, ағаштардың арасында тыныс алу, табиғаттың дыбыстарын тыңдау адамның жүйке жүйесін тыныштандырады. Ғалымдар табиғатта болудың стресс деңгейін төмендететінін дәлелдеді. Ағаштардың арасында болғанда, адамның қан қысымы төмендеп, жүрек соғысының ырғағы тұрақталады. Бұл денсаулыққа пайдалы әсер етеді, себебі стресстің артуы көптеген денсаулық мәселелерін тудырады.
2. Эмоциялық жағдайды жақсарту:
Орманның тыныш атмосферасы адамдарға психологиялық күйзелістермен күресуге көмектеседі. *Синрин-иоку* тәжірибесі эмоциялық тепе-теңдікті сақтауға, депрессия мен алаңдаушылықты жеңуге ықпал етеді. Сонымен қатар, табиғатпен байланыс адамның өзін-өзі тануына, өмірдің мәнін түсінуіне көмектеседі.
3. Иммунитетті жақсарту:
Ғылыми зерттеулер орманда серуендегенде ағзаның табиғи қорғаныс жүйесі белсенді болатынын көрсеткен. Орманда ұзақ уақыт өткізгенде адамның иммундық жүйесі күшті болады, бұл түрлі инфекцияларға қарсы тұру қабілетін арттырады. Орманда болу кезінде ауадағы фитонцидтер мен эфир майлары да ағзаны қорғап, денсаулықты жақсартады.
4. Мидың жұмысы мен зейінді арттыру:
Орманда болған кезде адам миы қоршаған ортаны жақсырақ қабылдайды, табиғатпен тығыз байланыс орнату зейін мен концентрацияны жақсартады. Бұл адамның интеллектуалды қызметін жақсартып, ойлау қабілетін арттырады.
3. Синрин-Иокуның Практикалық Қолданылуы
*Синрин-иоку* тәжірибесін жүзеге асыру үшін арнайы дайындық қажет емес. Бұл тәжірибе табиғатқа тереңірек ену арқылы жүзеге асады. Орманда ұзақ уақыт өткізу үшін адамның жай ғана тыныштықта болуына, орманның тыныс алуымен бірге бірлікте болуына мүмкіндік беріледі. Бірнеше сағаттық серуен адамға жеткілікті уақыт болуы мүмкін. Орманда жүріп, табиғаттың дыбыстарын тыңдау, ағаштарды көріп, ауа мен топырақтың иісін сезіну адамның жан дүниесін тыныштандырып, оның психологиялық жағдайын жақсартады.
Орманға шомылу кезіндегі басты ереже – бұл тәжірибені асықпай, асықпай өткізу керек. Бұл жай серуен емес, бұл толықтай сезіммен табиғатқа ену. Әрбір адам өзінің жеке деңгейінде орманда болуға және табиғатпен байланысты нығайтуға ұмтылуы керек.
4. *Қазіргі уақытта Синрин-Иокуның танымалдығы*
Соңғы жылдары *синрин-иоку* әлем бойынша танымал бола бастады. Жапонияда және басқа елдерде бұл тәжірибе адамдарға психологиялық жағдайды жақсарту, стресстен құтылу және денсаулықты нығайту үшін ұсынылады. Жапонияда орманда серуендеуді ұйымдастыратын көптеген арнайы бағдарламалар мен турлар бар. Бұл турлар адамдарға орманның түрлі аспектерін, оның экологиялық маңызын түсіндіре отырып, осы тәжірибеден максималды пайда алуға мүмкіндік береді.
Еуропа мен Америкада да *синрин-иоку* тәжірибесі кеңінен тарала бастады. Көптеген медициналық мекемелер мен психологтар бұл тәжірибені стресс пен депрессиямен күресуде ұсынады. Сонымен қатар, кейбір қалаларда «орман терапиясы» деген ұғымды енгізіп, арнайы орман жолдары мен серуендеу аймақтарын ұйымдастыруда.
*Синрин-иоку* – бұл тек табиғатпен байланыс орнатудың тәсілі ғана емес, адамның рухани және физикалық денсаулығын нығайтудың маңызды жолы. Жапониядан шыққан бұл тәжірибе бүгінде әлемнің көптеген елдерінде танымал болып, адамдардың өмір сапасын жақсартуға ықпал етуде. Бұл тәжірибе арқылы біз табиғаттың бізге сыйлаған пайдасын терең түсінуге, оның күшін қолдануға және өзіміздің денсаулығымыз бен көңіл-күйімізді жақсартуға мүмкіндік аламыз. *Синрин-иоку* адамның ішкі тыныштығын, салауатты өмір салтын және табиғатпен үйлесімділікті сақтауға мүмкіндік береді.
5-сынып
1. Лексика және грамматика
1.2. Келесі сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыз.
— кітап / мен / оқыдым.
— ауа / таза / болды.
— біз / мектепке / келдік.
— ол / жақсы / оқиды.
2. Мәтінмен жұмыс
2.1. Мәтіннен етістіктерді табыңыз.
Мәтін:
«Мен жазда ауылға барамын. Ауылда менің әжем, атам тұрады. Біз бақшаға жұмыс істейміз. Мен көбіне ағаштардың астында жүремін, көкөністерді суарамыз.»
2.2. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз?
1. Сен жазда қайда барасың?
2. Кімдермен бірге барасың?
3. Қандай жұмыс істейсіңдер?
3. Аударма
3.1. Орыс тілінен қазақ тіліне аударыңыз:
— Я люблю читать книги.
— Моя сестра играет на пианино.
— Вчера мы ходили в парк.
3.2. Қазақ тілінен орыс тіліне аударыңыз:
— Мен мектепке барамын.
— Бүгін күн жарқырап тұр.
— Ол өте жақсы оқиды.
4.2. Сөйлемдерге тыныс белгілерін қойыңыз:
— Мен мектепке барамын бірақ маған қазір уақыт жоқ.
— Сіздер мені көрдіңіздер ме кіммен сөйлестім?
— Ол өте еңбекқор оқушы оның жұмысы әрдайым жақсы.
5. Сөздер мен фразалар
5.1. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестеріне мысалдар келтіріңіз:
— Күнделікті іс-әрекеттер
— Адамның мінез-құлқы
— Табиғат құбылыстары
6-сынып
1. Лексика мен грамматика
1.1. Синонимдер мен антонимдер жазыңыз:
1. Адал – ___
2. Жақсы – ___
3. Кең – ___
4. Биік – ___
5. Күндіз – ___
1.2. Төмендегі сөздерді дұрыс қойып сөйлемдер құрыңыз:
1. (Жақсы, табиғат, күзде) – ___
2. (Оқыды, қызықты, кітап, ол) – ___
3. (Сен, неге, мектепке, бармайсың?) – ___
4. (Мектеп, бірге, балалар, ойыншықтар) – ___
1.3. Сөйлемде сан есімдерді табыңыз.
— Мектепке екі бала келді.
— Үш күннен кейін демалыс басталады.
— Ол алты кітап оқыды.
2. Мәтінмен жұмыс
2.1. Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беріңіз:
Мәтін:
«Жазда біздің отбасымыз көп саяхат жасайды. Біз көлге барып, балық аулап, табиғатпен тыныстаймыз. Әжемнің үйі ауылда, сол жаққа барып, жаңа өсімдіктер мен гүлдер көреміз.»
Сұрақтар:
1. Отбасы қайда саяхат жасайды?
2. Олардың сүйікті ісі не?
3. Әже қайда тұрады?
2.2. Мәтіннен етістіктерді табыңыз.
3. Аударма
3.1. Орыс тілінен қазақ тіліне аударыңыз:
1. Мой друг занимается спортом.
2. Мы любим читать книги.
3. Вчера я ходил в магазин.
3.2. Қазақ тілінен орыс тіліне аударыңыз:
1. Менің атам ауылда тұрады.
2. Біз кітап оқуды жақсы көреміз.
3. Күзде күн суытады.
4. Тыныс белгілері
4.1. Тыныс белгілерін қойыңыз:
1. Мен мектепке барамын бірақ анам жұмыста.
2. Кеше күн жылы болды біз серуендедік.
3. Атам ұнжырғасы түскен кезде мен оған көмек көрсетуге тырыстым.
—
5. Сөздер мен сөз тіркестері
5.1. Төмендегі сөздермен сөйлемдер құрастырыңыз:
1. Үй жануарлары
2. Көңілді
3. Жазда
4. Таза ауа
—
6. Сөйлем құрастыру
6.1. Берілген сөздермен сөйлем құрастырыңыз:
1. Кешке / біз / спортпен / айналысамыз.
2. Оқу / қызықты / кітаптар / мен үшін.
3. Бала / сүйікті / ойыншық / жаңадан.
—
7. Қосымша тапсырмалар
7.1. Төмендегі сөздерді септеңіз:
1. Дос
2. Оқушы
3. Мектеп
4. Ата
7.2. Қысқаша шығарма жазу (3-4 сөйлем):
«Менің жазғы демалысым» тақырыбы бойынша қысқаша шығарма жазыңыз.