Жоспар:
2.1 Қозғалыс теңдеуі.
2.2 Механикалық сипаттамалар.
2.1 Қозғалыс теңдеуі
Қозғалтқыштың роторынан және онымен тікелей байланысқан жүктемеден — машинаның жұмысшы бөлігінен құралған ең қарапайым механикалық жүйені қарастырайық (2.1.-сурет). Бұл жүйе толығымен нақтылы: атап айтқанда бір қатар сораптардың, желдеткіштердің, көптеген басқадай машиналардың механикалық бөлімі осылайша іске асырылған.
2.1.-сурет. Механикалық бөлімнің моделі
Суреттегі жүйеге екі момент түсірілген деп есептейік: бірі қозғалтқыш тудыратын электрмагниттік момент М, екіншісі жүктеме, механикалық бөлімдегі (үйкеліс) шығасылдар тудыратын статикалық момент Мс, әр бір моменттің өз мәні және бағыты бар. Жүйенің қозғалысы Ньютонның екінші заңымен анықталады:
±M±Mc=J dω/dt, (2.1.)
мұндағы ω-бұрыштық жылдамдық; J-жинақ инерция моменті;
(2.1.) теңдеудің оң бөлімі — J dω/dt=Mдин, динамикалық момент болады. Ол, M және Mс моменттердің алгебралық қосындысы нөлден басқа болғанда туындайды, динамикалық моменттің таңбасы мен мәні үдеуді анықтайды.
М=0, яғни M және Mс моменттері тең және қарсы бағытталған режимдер қалыптасқан немесе статикалық деп аталады, оларға ω=const, соның ішінде сәйкес келеді.
M≠O,режимдер өткелі немесе динамикалық деп аталады (үдеу, баяулау).
(2.1.) теңдеудегі Mс моменті практика жүзінде толығымен жүктеменің қасиеттерімен анықталады, ал M моментін тәуелсіз айнымалы шама ретінде қабылдауға болады, оны қозғалтқыш қалыптастырады. ω — бұрыштық жылдамдық — тәуелді айнымалы шама, ω(t) динамикалық режимдерде кез-келген нақты жағдайлар үшін (2.1.) теңдеуінің шешімінен анықталады, ал статикалық режимдерде мына шарт бойынша табылады ±M(ω)±Mc(ω)=O