Автоматтандыру , технологиялық қолдану әдісі , экономика – матема-тикалық метод және басқару системасы , адамды алу нәтижесінен толық босатады. Беру және қолдану энергиясын , материалдар немесе көп көлем-дегі өңделген ақпараттар. Автоматтандырылады: 1) технологиялық , энергетикалық , транспорттық және тағы басқа өндірістік прцестер ;2) өнеркәсіп , жоспарлау және басқару цехы , кәсіпорын , құрылыс , әскери обьекті , қосу және т.б. ;3) ғылыми іздеулер , медициналық және техникалық диагностика , програмирование , инженерлік есептеулер , және т.б. Автоматтандырудың мақсаты – жұмыс уақытын үнемдеу , оптимизациялық басқару , адамның денсаулығына зиянды жұмыс уақытынан босату. Автоматтандыру – ғылыми техрикалық процестің бірі ;
Автоматтандыру – ғылыми функциялық басқару элементінің кең тарал-ған түрі. Автоматтандыру өз кезегінде техникалық кибернетиканың бір түрі. Техникалық кибернетика өте қиын автоматтандыруды басқару системасын компьютерлік әдіспен оқытады.
Автоматикалық басқару ХIХ ғасырдың соңында кең қолданыла баста-ды. Негізгі қолдану әдісі есептеу техникасы және ақпараттық жүйе барысын-да жүзеге асады. Автоматтандырудың өзі екі бөлімнен тұрады : ақпараттық және есептеу.
Автоматтандыру — техникалық құрал-жабдықтарды, сондай-ақ энергияны, материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу (тасымалдау), пайдалану процестеріне адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық-материалдық тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану. Онда:
1. технологиялық, энергетикалық, көліктік, өндірістік процестер;
2. күрделі агрегаттарды, кемелерді, өндірістік құрылыстармен кешендерді жобалау;
3. цехты, мекемені, сондай-ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;
4. ғылыми зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау, статистика деректерін өңдеу және есепке алу, бағдарламалау, инженерлік есептеу т.б. автоматтандырылады.
Автоматтандырудың мақсаты — еңбек өнімділігі мен өнім сапасын арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділендіру, денсаулыққа зиянды жұмыстан адамды босату. Автоматтандыру ғылыми-техникалық прогрестің басты бір бағыты саналады.
Автоматтандыру(Автоматизация) — адамды материалдар, энергия және ақпарат қабылдау, жеткізу, сақтау, өңдеу және пайдалану процестеріне тікелей араласудан толық немесе жартылай босату үшін техникалық, программалық және баска құралдар мен әдістер кешенін пайдалану процесі.[1][2][3]
Автоматтандыру — энергияны, материал мен ақпарат түрлерін өндіру, тасымалдау және пайдалану үрдісінде адамның тікелей қатысуын толығынан немесе жартылай босатып, оның орнына басқару жүйесін, экономика-математикалық әдістер мен техникалық құралдарды қолдану.
Автоматты бақылау, машиналар, механизмдер мен аппараттар жұмысын аданың тікелей қатысуынсыз құрал, қондырғылар арқылы бақылау. Ол энергетикада, өнеркәсіпте, транспортпен байланыста көп қолданылады. Автоматиканың негізгі тәсілдерінің бірі. Автоматты бақылау технологиялық процесс параметрлерінің өзгерістерінің басқару мүшелерінің дәл де, тез байқауын, сөйтіп машиналар мен аппараттар жұмысын реттеп отыруын қамтамасыз етеді. Автоматты бақылауының ең қарапайым түрі — автоматты сигнализация. Онда процесс параметрлерінің кейбір шектік немесе аралық мөлшері ғана бақыланады. Автоматты бақылаудың ең кең тараған түрі — визуалдық өлшеу. Электрлік, сондай-ақ температура тағы басқа электрлік шамаларды дәл өлшеп жазу үшін, өлшеу көпірлері мен потенциометрлер пайдаланады. Автоматты бақылау көбінесе бір қондырғымен-ақ өлшеу және сигнал беру қызметін бірден атқара алады. Автоматты бақылау құралдары мен қондырғыларының шығарылатын өнімдер саны есепке алуға, сапасын бақылауға, оны берілген мөлшер, салмақ, қаттылық және басқа көрсеткіштер бойынша сорттауға, сондай-ақ бұйым маркалау жұмыстарын жүзеге асыруға болады. Автоматты бақылаудың механикалық, электро контактылы, контактсыз, фотоэлектрондық және басқа да әдістері бар. Техникада автоматты бақылаудың ультрадыбыстық және радиоактивтік әдістер кеңінен қолданылып жатыр. Кәсіпорындар мен жекелеген өндірістік қондырғыларла автоматты бақылау бір орталыққа шоғындырылады. Яғни өлшеу және сигнал беру қондырғылары бар бір пункттен жүзеге асырылады. Автоматты бақылау телесигнал және телевизиялық өлшеулер арқылы алыстан да жүргізіледі. Өнеркәсіп пен транспорттағы өндірістік процесстерді алыстан автоматты түрде бақылап отыру үшін телевизиялық құралдар пайдаланады. Автоматтандырылған күрделі объектілерде көп параметрлі процесстерді бақылауға тура келеді. Ондай жағдайларда приборлар да көп болуы тиіс. Құрал санын азайту үшін жүгіртпе қондырғылары пайдаланады. Практикада технологиялық процестің жүрісін әр-түрлі себептермен өзгеріске ұшырап отырады. Сол себептерді дер кезінде тек активты бақылау арқылы ашып, өндірістік процесстерді тоқтатпай, оған тиіс түзітулерді енгізуге болады. Ал пассивты бақылауда технологиялық процесс жүрісінде өзгерістер жұмыс процесі тоқтатылғаннан кейін ғана анықталады.