Қазақстан өнеркәсібі
Қазақстанның жер көлемі 2756000 шаршы км. Оның 40 % –өзен, көл, теңіз. Жерінің 50 %ы шөл және шөлейт аймақтар алып жатыр. Ал 10 % – таулы жер. Осы ұлан-байтақ республика жерінің ауа-райы, жер бедері, геологиялық құрылысы, өсімдік құрамы, топырағы, жануарлары алуан түрлі болып келеді. Республика жерінде Д.Н. Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтердің бәрі де бар.
Алматы – абат астаналық облыс.
Ақтөбе – өлке, ақ ырысы – мол ырыс .
Атырау – мол Қазақстан мұнайы.
Жезқазған – кен, бұзылмаған қаймағы.
Көкшетау – көп -көгілдір көл аймағы.
Қарағанды – қара алтынның қоймасы.
Қостанай – құт, қызыл бидай қамбасы.
Қызылорда – күрішті Сыр сағасы.
Өскемен – өр, Шығыста Алтай аясы.
Павлодар – қара Ертістің саясы.
Петропавл – солтүстігім орманды.
Семей – аңыз, Шығыстаудай қорғанды.
Талдықорған – жер жәннаты, көп бағы.
Ақмола – Арқада астық алқабы.
Шымкент – ыстық оңтүстігім мақталы.
Сөздік
шөлейт аймақтар – пустынные земли
ұлан-байтақ – обширный
топырақ – почва, грунт
абат – благоустроенный, цветущий
мұнай – нефть
кен – ископаемые
қойма – склад
қамба – закрома
саға – устье реки
өр – возвышенность
қорған – крепость
астық алқабы – долина урожая
Тапсырма
1. Мәтінді оқып, мазмұнын айтып беріңіздер.
2. Мәтіннен Сіз үшін жаңа сөздермен сөйлем құрастырыңыздар.
3. Мәтін бойынша келесі тапсырмаларды орындаңыздар: дыбыстық талдау (астық), морфологиялық талдау (құрылысы), синтаксистік талдау (Республика жерінде Д.Н.Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтердің бәрі де бар).